| |
فصلنامه عملیات روانی شماره 2
|
| |
سال اول، شماره 2، تابستان 1382
صاحب امتیاز: معاونت فرهنگی ستاد مشترک سپاه
مدیر مسئول: دکتر حسن علی‌اکبری
سردبیر: حجت‌الله مرادی
مدیر اجرایی: فرناز زارعی
ویراستار: حبیبه نیک‌سیرتی
طرح جلد: سیامک فرشچی
صفحه‌آرا: طاهره محمدی آکردی
حروف‌چینی: مریم وحدتی، علی یعقوبی
* استفاده از مطالب این سایت با ذکر منبع بلامانع می‌باشد.
|
|
1
1
|
|
عمليات رواني و جنگ نامتقارن
نویسنده: عليرضا فرشچي
چكيده
در اين مقاله، پس از بررسي نقش عمليات رواني در جنگ نامتقارن به طور نسبي و با توجه به مشخصه‌هاي مرتبط با جنگ نامتقارن (مانند هدف قرار دادن اراده دشمن) و انواع عدم تقارن (مانند عدم تقارن هنجاري و عدم تقارن در اراده و پايداري) به اصول غافل‌گيري و فريب به عنوان اصول مورد تأكيد در جنگ نامتقارن، به ويژه از نظر تأثيرات مرتبه دوم و سومي (قانون پيامدهاي ناخواسته) پرداخته شده و در پايان، بر روند تعامل ساز و كارهاي عمليات رواني با الگوي جنگ نامتقارن تأكيد شده است.
|
|
دكترين و فرآيند تصويب و اجراي فرآورده عمليات رواني
نویسنده: بی.ام پوجماير/ دكتر رضا كرمي‌نيا
در دنيا تنها دو قدرت وجود دارد، شمشير و ذهن. در يك مبارزه طولاني، يكي از آن دو (شمشير) مغلوب ديگري (ذهن) مي‌شود. (ناپلئون بناپارت)
مقدمه
در اواخر جنگ سرد بين بلوك غرب و شرق، ضرورت استفاده از نيروهاي متخصصي كه توانايي متقاعدسازي و مغلوب كردن دشمن را بدون بهره‌گيري از قدرت نظامي داشته باشند به صورت فزاينده در كانون توجه كشورهايي همچون امريكا قرار گرفته است. فرماندهان نظامي اغلب از چنين تواني كه به عمليات رواني مشهور است، پيش از درگير كردن رزمندگان در صحنه نبرد، بهره مي‌برند.
|
|
عمليات رواني عراق عليه امريكا در جنگ دوم خليج فارس (1991)
نویسنده: محمود يزدان‌فام
مقدمه
عمليات رواني به عنوان يكي از ابزارهاي مؤثر در پيروزي يا شكست در جنگ، به تدريج جاي خود را در ميان نيروهاي مسلح و سياست‌هاي دفاعي و نظامي كشورها باز مي‌كند. امروزه در جنگ‌ها بحث عمليات رواني از مهم‌ترين موضوعات است. در دو جنگ 1991 و 2003 خليج فارس، هر دو طرف تلاش كردند از اين عامل به نحو مؤثر بهره بگيرند و ضمن تقويت روحيه و توان نيروهاي خود، اراده جنگيدن در نيروهاي دشمن را متزلزل كنند. شناخت اين پديده و يافتن راه‌كارهاي مناسب آن، همانند ساير متغيرهاي مؤثر در موفقيت آن نيازمند است. رژيم عراق در سال 1991 تلاش وسيعي را براي مقابله با عمليات رواني امريكاييان آغاز كرد و برنامه گسترده‌اي را در سطوح مختلف براي ايجاد شكاف در جبهه ائتلاف و ايجاد تزلزل در اراده سربازان طرف مقابل به اجرا گذاشت كه به نظر مي‌آيد با موفقيت چنداني همراه نبود. در اين مقاله سعي مي‌شود، عمليات رواني عراق عليه نيروهاي ائتلاف و در رأس آنها مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد و ميزان موفقيت آن و عوامل تأثيرگذار ارزيابي شود. ميزان اثرگذاري رسانه‌هاي عراقي، جهت‌گيري‌هاي فكري عراق در عمليات رواني، اهداف عراق، اقدامات عملي عراق و تحليل ابزاري و محتوايي آن در جنگ 1991 مباحثي هستند كه در اين مقاله به آن پرداخته مي‌شود.
|
|
افكار عمومي امريكا و عمليات رواني دستگاه حكومتي و تبليغاتي آن كشور براي مجاب‌سازي، با تأكيد بر جنگ عراق
نویسنده: دكتر محمدحسين الياسي
چكيده
مطالعات گسترده‌اي پيرامون افكار عمومي امريكا و آسيب‌پذيري آن در برابر تبليغات و عمليات رواني صورت گرفته است. متاآناليز آن تحقيقات نشان مي‌دهد كه: 1) امريكا را از حيث موضع‌گيري در برابر تهاجم كشورشان به كشورهاي مختلف دنيا مي‌توان به چند دسته اساسي تقسيم كرد؛ 2) بسياري از امريكايي‌ها در برابر تبليغات و عمليات رواني بسيار آسيب‌پذير هستند؛ 3) در برخي از مقوله‌هاي مربوط به سياست خارجي و نظامي آن كشور، بين ديدگاه و موضع‌گيري نخبگان سياسي ـ اجتماعي و توده مردم تفاوت‌هاي بارزي ديده مي‌شود، به همين سبب، بخش قابل توجهي از تلاش‌هاي تبليغاتي امريكا به نخبگان آن كشور معطوف است. در جنگ عليه عراق، دستگاه تبليغاتي امريكا به سبب درس‌هايي كه از جنگ‌هاي گذشته گرفته بود، اقدامات وسيعي را براي اقناع‌سازي افكار عمومي امريكا و نخبگان و فرهيختگان آن كشور انجام داد. به باور بسياري از محققان، اقدامات دستگاه عمليات رواني امريكا در آن جنگ، موفقيت‌آميز بود. چه بسا، در يك دوره زماني سه ماهه، با بسيج امكانات تبليغاتي، بهره‌گيري از رسانه‌هاي متعدد و متنوع و استفاده از فنون فريب و متقاعدسازي، توانست بيش از دو سوم امريكايي‌ها را اقناع كند كه جنگ عليه عراق ضروري و اجتناب‌ناپذير است. موفقيت دستگاه تبليغاتي امريكا بيش از هر چيزي براي شناسايي دقيق اولويت‌ها و ايجاد تغيير در افكار عمومي تلاش مي‌كند.
واژگان كليدي: افكار عمومي، تيپ‌شناسي افكار عمومي، ترجيح‌هاي سياسي، عمليات رواني، متقاعدسازي، تبليغات، جنگ عراق.
|
|
عملیات روانی در عملیاتهای سپر صحرا و طوفان صحرا
نویسنده: فرانک ال گلداشتاین، دانیل دبلیو کوبویتز
فهم و درك نقش عمليات‌هاي رواني در جنگ دوم خليج فارس مستلزم نگاهي عميق‌تر به تأثيرات اين عمليات‌ها در درگيري‌هاي نظامي است. در شناخت عمليات‌هاي رواني، ما بايد اين عمليات‌ها را در محدوده زمان و به ويژه در ترتيب وقايعي كه به عمليات‌هاي توفان صحرا و سپر صحرا منتهي شد، ارزيابي كنيم. هنگامي كه صدام حسين به تقويت نيروهاي نظامي خود در مرز كويت اقدام كرد، سازمان ملل نسبت به اين امر عكس‌العمل نشان داد و در طي 13 قطعنامه از عراق خواست از تجاوز خود دست بردارد. و نيروهاي خود را از كويت خارج كند، از اين رو، اولتيماتوم و تحريم‌هاي اقتصادي و سياسي عليه عراق اعمال كرد.
|
|
نقش قدرت نرم در پيشبرد استراتژي‌هاي نظامي امريكا (بررسي موردي جنگ سلطه)
نویسنده: محمدحسين مقدم ـ جواد جمالي
پيروزي نيروهاي ائتلاف در نبرد با عراق، اذهان و افكار ناظران را به چگونگي پيروزي و عوامل مؤثر در پيروزي نيروهاي ائتلاف معطوف كرد. علل موفقيت نيروهاي ائتلاف در نبرد با رژيم بعث چه بود؟ علل موفقيت را در كجا بايد جست؟ اين فصل در صدد آن نيست كه به بررسي تمامي ابعاد و زواياي اين امر بپردازد، بلكه به بررسي نقش و چگونگي تأثير جنگ نرم در پيشبرد و موفقيت استراتژي نظامي امریکا و هم‌پيمانانش در اين نبرد مي‌پردازد. در اين فصل براي سؤالات بالا از زاوية قدرت ـ جنگ نرم ـ پاسخ زير ارائه شده است: جنگ نرم در موفقيت استراتژي نظامي ايالات متحده نقشی اساسي دارد، البته اين نقش بدان معني نيست كه تأثير ساير عوامل و ابعاد ناديده گرفته شود. اين فصل ضمن بررسي و مفهوم‌شناسي جنگ نرم به طرح نمودهاي آن در صحنه نبرد مي‌پردازد. در پايان، بررسي جلوه‌هاي جنگ نرم، تجهيزات مدرن در عرصه نظامي و عمليات رواني و نبرد تبليغاتي در نبرد سلطه كه از سوي نيروهاي ائتلاف عليه عراق به كار رفت ارائه مي‌شود.
|
|
اطلاعات و عملیات روانی
نویسنده: رضا شريفي
چكيده
هدف اصلي مقاله حاضر، شناخت جايگاه اطلاعات در دنياي امروز و رابطه آن با عمليات رواني است. براي درك بيشتر از تعامل اطلاعات با عمليات رواني و بررسي تطبيقي نظام اطلاعات با اقدامات رواني، مؤلف سعي دارد به قياس اين دو عنصر با احساس و ادراك انسان و پيوند آنها در عصر حاضر بپردازد و در ادامه با بررسي چرخه عمليات رواني و ضرورت‌هاي اطلاعاتي در هر يك از مراحل اين چرخه، نقش اطلاعات را در اين زمينه برجسته سازد و نهايتاً با بررسي ملاك‌هاي ارزشيابي و تشخيص اطلاعات مفيد و غيرمفيد در راستاي عمليات رواني، به روش‌هاي بهينه‌سازي درك و تحليل اطلاعات در جهت عمليات رواني اشاره كند. در پايان مي‌توان با جمع‌بندي نكات قابل توجه نحوه به كارگيري اطلاعات در عمليات رواني را بررسي و درك كرد.
|
|
مطبوعات به مثابه ابزار عمليات رواني صهيونيستم
نویسنده: آرمين اميني
مقدمه
يكي از ويژگي‌هاي بارز در تاريخ صهيونيستم، وجود دسته‌اي از روزنامه‌نگاران در بين نخبگان اجرايي آنان بوده است. اگر به چهره‌هاي برجسته رويكرد صهيونيستي در ابتداي امر توجه شود، به استثناي دكتر حييم و ايزمن و قاضي براندايز تقريباً همگي نخبگان مؤثر صهيونيست، روزنامه‌نگار بوده‌اند. تئودور هرتزل، موس هس، بن گوريون، بن زوي، ناخمان سايكرين، ناحوم سوكولوف، ماركس نوردو، ولاديمير جابوتينسكي، هاري ساكر، ژاكوب دوهاس، از جمله اين افراد به شمار مي‌آيند.
|
|
فرآيند طرح‌ريزي عمليات رواني نظامي؛ فنون و تاكتيك‌ها
نویسنده: ماركسي. دانكن/ مترجم: پريسا كريمي‌نيا
مقدمه
از آنجا كه نوع عمليات رواني به مأموريت واحد پشتيباني شونده بستگي دارد، در اين نوشتار، به فنون و فرآيندهاي اساسي عمليات رواني، كه فرماندهان و طراحان اين گونه عمليات‌ها براي تكميل مأموريت خود از آنها استفاده مي‌كنند، پرداخته شود. در واقع، مقاله حاضر نشان مي‌دهد كه پرسنل عمليات رواني چگونه مي‌توانند از اين فنون و فرآيندها براي تغيير رفتار مخاطبان مورد نظر، دستيابي به امكانات و سرمايه‌هاي ديگر، طرح‌ريزي و تقويت قدرت و حمايت از طرح عمليات فرماندهي و ستاد، بهره ببرند. البته، بايد يادآور شد كه نبرد عمليات رواني را نبايد با طرح صحنه نبرد كه در حمايت عمليات رواني است، اشتباه گرفت.
|
|
تجزيه و تحليل عمليات رواني در جنگ دوم خليج فارس و كاربرد آن براي جنگ‌هاي آينده
نویسنده: پتر اي وايت نك/ مترجم: حجت‌اله مرادي
مقدمه
طراحان نظامي امريكا در توسعه و اجراي يك عمليات مشترك و چندمليتي (مركب) براي حمله به عراق نقش محوري داشتند. در اين پيروزي، زمان، عاملي تعيين‌كننده و قطعي بود كه اين فرصت ممكن است در آينده فراهم نشود. عمليات رواني در جنگ دوم خليج فارس به تمامي عناصر صحنه نبرد پوشش داد، همچنين كاهش مدت زمان اين منازعه را سبب شد. اگر چه اين عمليات رواني، مطابق با طرح كلي مانور عمليات صورت نگرفت، اما به هر حال، در همه ابعاد، به ويژه در مورد تسليم شدن گروهي نيروهاي عراقي و پيروزي نيروهاي ائتلاف مؤثر بود. با اينكه عمليات رواني در صحنه نبرد مكملي براي عمليات نظامي بود، اما طرح و تأييد اين عمليات، از سطوح پايين به بالا صورت گرفت.
|
|
عمليات رواني در عراق ـ منطقه پرواز ممنوع 2003 ـ 2002 (اعلاميه‌هاي هشداردهنده بر فراز مناطق پرواز ممنوع عراق)
نویسنده: هرت پرت اي فريدمن/ مترجم: مهدي كركي
اشاره
عمليات رواني و كاربرد انواع تاكتيك‌هاي آن مي‌تواند راه پيروزي را مشخص كند. اعلاميه‌هاي عمليات رواني، در حكم پياده‌نظام در طراحي عمليات رواني است. از اعلاميه‌هاي حاضر، به طور مستمر و به منظور تضعيف روحيه سربازان و مردم عراف استفاده شده است. تجربه جنگ‌ها نشان داده است ارتشي كه روحيه خود را از دست مي‌دهد، به شدت تحت تأثير اين اعلاميه‌ها قرار مي‌گيرد. فصلنامه عمليات رواني به منظور آشنايي كارشناسان عمليات رواني با فرآيند طرح‌ريزي و تحليل محتواي اين اعلاميه‌ها به انتشار آنها اقدام كرده است.
|
|
گزارش نخستين سمينار هم‌انديشي تبليغات و دفاع مقدس
نویسنده: فرناز زارعي
سمينار هم‌انديشي تبليغات و دفاع مقدس به كوشش معاونت فرهنگي و پرورشي نيروي مقاومت بسيج، فرهنگسراي پايداري و بنياد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس در 9 شهريور ماه 1382 هم زمان با هفته دفاع مقدس در فرهنگسراي انقلاب برگزار شد. در اين سمينار، شماري از استان دانشگاه، پژوهشگران و محققان حضور داشتند و مقالات و ديدگاه‌هاي خود را ارائه كردند. با توجه به اينكه امروزه دامنه تحقيقات در حوزه دانش روانشاسي و كاربرد اين علم در ميدان جنگ، پيشرفته‌تر شده است؛ هدف از اين نشست، آگاهي بيشتر از روند به كارگيري عمليات رواني در عرصه به ويژه جنگ تحميلي هشت ساله ميان ايران و عراق مي‌باشد.
|
برگرفته از : http://www.swar.ir/quarterly.aspx?qid=37
:: موضوعات مرتبط:
*****جنگ نرم و عملیات روانی***** ,
فصلنامه عملیات روانی ,
,
:: برچسب‌ها:
عملیات روانی ,
جنگ نرم ,
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
